Üç dört hafta önce 18 aydır yaşadığımız en ciddi tehlikeyi atlattık. (Belki de bize öyle geldi…) Kipitap.com’un ofisinde bir mesai sonrası, Z., babannesi, dedesi; teyzesi ve ben toplamda 4,5 – 5 kişiyiz. Z, dedesiyle birlikte portakal yemekte (masanın üstünde oturuyor) babaanne onlara yakın, portakal soyuyor; ben ve teyze odanın bambaşka bir ucundayız.

Birden Z öksürmeye, daha doğrusu öksürememeye başladı. Seslerini duymakla birlikte bir an için çok ilgilenmemiş olsam da sadece saniyeler belki de saliseler içinde masa başında ortalık karıştı… O “an” döndüğümde büyükbaba (ki babam olur) önce Z’nin sırtına vururken bir anda alıp ters çevirdi, bir yandan -inanılmaz bir panikle- sırtına vururken bir yandan da parmaklarını havada ters duran Z’nin ağzına sokmaya çalışıyordu. (Bu arada yazarken bu kadar uzun olduğuna bakmayın tüm herşey dediğim gibi saniyeler içinde oluyor) Ne ara yanlarına ulaştım ve Z’yi alıp koluma, başı hafifçe daha aşağıda kalacak şekilde- yatırdığımı hatırlamıyorum desem yeridir. Sırtını hafifçe aşağı doğru (baş tarafına doğru) masaj yaparak vururken zaten korkudan ve şaşkınlıktan nutku tutulmuş Z’ye sakin olmasını ve ağzını açmasını söylüyordum, bir yandan da babaanne ve dededen sakin olmalarını istiyordum (yaşadıkları panik anlatılamaz) Ki buna rağmen babam yine de iki arada bir derede parmaklarını Zeynep’in ağzına sokmaya çalışıyordu… Derken Z’nin ağzını açmasıyla portakal parçası avcuma çıkıverdi. Z uzun süre omzumda yattı; ardından portakalla aralarında bir düşmanlık filizlenmemesi için benim ısrarımla biraz portakal yedi (ki dedesi ısrarla karşı çıkmaktaydı) ancak yaşadığı şoku atlatması vakit aldı… (Hem Z’nin hem de dedesinin)

Tüm bu olayı daha sonra düşündüğümde o an nasıl o kadar sakin ve soğukkanlı olduğuma şaşırıyorum (ki düşününce büyük bir tehlikeydi) İşin güzel ve en şanslı yanı (belki de soğukkanlılığımın sebebi ama emin de değilim) sadece 4-5 gün önce, hafta sonu, çocuk ilkyardım eğitimine katılmış, böyle bir durumda neler yapılması gerektiğini dinlemiş, manken üstünde uygulamalı seyretmiş, üstüne bir de oyuncak bebek manken üzerinde bizzat pratik yapmıştım. şimdi diyeceksiniz ki bunun üstüne elbette soğukkanlı olacaksın… ALAKASI YOK! Soğukkanlı olsam ve sağlıklı düşünsem yanlış hareket yapmazdım… :)  Ciddiyim…

Gelelim eğitim konusuna… Boğaza bir şey takılması, yutamama, nefes alamama gibi durumlarda 1 yaşına kadar bebeklerde uygulanacak hareket ve 1 yaştan büyük çocuklara uygulancak hareket tamamen farklı. Bir yaşına kadar bebekleri benim olay esnasında yaptığı gibi kolunuza yatırıp, boyun çene civarı avcunuza oturuyor gibi yerleşiyor zaten; parmaklarınızı birleştirip avcunuzu hafif çukur yaparak sırtına hafifçe yukardan (ayak tarafı) aşağıya (baş tarafı) vurarak yardımcı oluyorsunuz, bu sırada ağzına düşecek parçanın ağzını ve nefes alışıı engellememesi için diğer elinizin bir parmağıyla da ağzını kontrol ediyorsunuz. (Benim yaptığım buydu) (Ki aşağıdaki linklerde video da mevcut – gittiğim eğitimde sadece ilk yarısını, yüzükoyun olan kısmı görmüştüm)

Bir yaşından büyük çocuklara ise; aslında yetişkinlerde de nerdeyse birebir uygulanan Heimlich Hareketi’ni uyguluyorsunuz. (Bir yaşından küçüklerde de hareketin adı aynı aslında biraz araştırınca öğrendim) Bir elinizi kaburga kemiklerinin biraz altına yerleştirip diğer elinizle ilk elinizin bileğini kavrıyor ve bastırıyorsunuz. Diyaframdaki nefesle birlikte iöerde her ne kaldıysa dışarı çıkıyor… Çocuğun yaşına göre uyguladığınız basıncı ayarlamanız lazım, hareketin yanlış uygulanması hasara da sebep olabiliyor.

Böyle anlattığıma bakmayın, sağlıkla ilgli bir işim veya eğitimim yok. Heimlich’i ilk kez nerdeyse 15 sene önce ehliyet kursunda görmüştüm, bir de yılbaşı civarı çocuk ilkyardım eğitiminde; ilk hareketi zaten sadece eğitimde gördüm. Dolayısıyla anlattıklarım konusunda herhangi bir sorumluluk üstlenmek istemem; konu son derece hayati olduğundan kendiniz araştırın, öğrenin derim. Hatta daha da ahkam keser; siz de Çocukgüvenlik.com.tr tarafından ücretsiz düzenlenen çocuk ilkyardım eğitimlerine bir ara katılın derim. (Konuya zaten ilgili kişiler için sıkıcı olabilir ama ilkyardımın nerede ne şekilde gerekeceği belli olmuyor hayatta…)

Konuyu internette kurcalamak isteyenler için:

– How to Do the Heimlich Maneuver / Heimlich hareketi nasıl yapılır?
– Boğulma (wikipedia)
– Henry Heimlich kimdir? (wikipedia)
– Heimlich Enstitüsü
– Heimlich Manoeuvre hakkında detaylı bilgi
– Çocuklarda Heimlich
– 1 yaş altı çocuklar için Heimlich (video)
– 1 yaş üstü için Heimlich (videolu)

Sanıyorum bir sonraki ücretsiz eğitim 21 şubat 2009 cumartesi günü… Detaylar için tıklayın…